…..
Thử thách quyền lực ở Venezuela – Biểu tình phản đối chiến thắng của Maduro
(Nguồn tin dpa) – Sau cuộc tái cử gây tranh cãi của tổng thống độc tài, phe đối lập ở Venezuela cảm thấy bị lừa dối về chiến thắng của mình đã bị tước đoạt. Ngay cả ở nước ngoài cũng có nghi ngờ về kết quả.
Sau cuộc kiểm phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống ở Venezuela, áp lực trên đường phố tăng lên. Theo tổ chức độc lập Foro Penal, ít nhất sáu người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối kết quả bầu cử, trong đó có hai thanh niên. Ngoài ra, 132 người biểu tình đã bị bắt giữ.
Hội đồng bầu cử quốc gia đã chính thức tuyên bố Nicolás Maduro, người cầm quyền từ năm 2013, là người chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào Chủ nhật. Phe đối lập cáo buộc chính phủ gian lận bầu cử và tuyên bố chiến thắng cho ứng cử viên của họ là Edmundo González Urrutia. Lãnh đạo phe đối lập María Corina Machado cho biết phe đối lập đã xem được 73% danh sách kết quả, cho thấy lợi thế không thể vượt qua của ứng cử viên đối lập.
Ngay cả Mỹ, EU và một số quốc gia Mỹ Latinh cũng có nghi ngờ về kết quả bầu cử chính thức. Chính phủ Venezuela ngay sau đó đã trục xuất các đại sứ của Argentina, Chile, Costa Rica, Peru, Panama, Cộng hòa Dominica và Uruguay khỏi nước và đồng thời triệu hồi các nhân viên ngoại giao của mình từ các quốc gia này.
Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS) không công nhận việc tái đắc cử của Maduro. “Trong hoàn cảnh hiện tại, kết quả do cơ quan bầu cử công bố và tuyên bố Nicolás Maduro là người chiến thắng không thể được công nhận,” theo báo cáo của các quan sát viên bầu cử của liên minh. “Hình thức đàn áp tồi tệ và ghê tởm nhất là ngăn cản người dân tìm kiếm giải pháp thông qua bầu cử,” Tổng thư ký OAS Luis Almagro nói trong một tuyên bố. “Trong suốt quá trình bầu cử, chính phủ Venezuela đã sử dụng bộ máy đàn áp của mình để hoàn toàn làm sai lệch và thao túng kết quả bầu cử.” Hội đồng thường trực của OAS sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào thứ Tư để thảo luận về cuộc bầu cử ở Venezuela.
Ngược lại như người Việt vẫn thường nói „Ngưu tầm ngưu, mã tấm mã“, Nga nhanh chóng kêu gọi phe đối lập công nhận chiến thắng của Maduro. Chính phủ độc tài ở Caracas nhận được sự ủng hộ từ các đồng minh của mình ở Nga, Trung Quốc, Cuba và Nicaragua. Moscow kêu gọi phe đối lập ở Venezuela chấp nhận thất bại và công nhận chiến thắng của Maduro. “Tất nhiên, rất quan trọng là những nỗ lực nhằm làm trầm trọng tình hình ở Venezuela không được kích động bởi các quốc gia thứ ba và Venezuela được giữ khỏi sự can thiệp từ bên ngoài,” người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskow nói.
Trong nước, nỗi sợ hãi về một cuộc phản đối leo thang gia tăng. Phe đối lập tuyên bố sẽ tổ chức các cuộc biểu tình lớn, nhưng phía chính phủ cũng muốn đưa người ủng hộ của mình xuống đường. Sau cuộc bầu cử, đã có hơn 100 cuộc tấn công, Tổng thống Maduro nói. Đằng sau đó là Mỹ và phe đối lập. “Đây là một nhóm phát xít, phản cách mạng và tội phạm.”
Lực lượng an ninh đã đàn áp mạnh tay những người biểu tình: Trên truyền hình chiếu những cảnh như là cảnh sát xịt hơi cay và đánh đập người dân. Ngoài ra, đã có những phát súng bắn vào người biểu tình khi kéo đến dinh tổng thống ở thủ đô Caracas, như báo “El Nacional” đưa tin và trong một video. Những kẻ bắn vào người biểu tình có thể là các nhóm bán quân sự thân chính phủ – những nhóm thực hiện chính sách của chính phủ bằng bạo lực.
“Chúng tôi đang đối mặt với một cuộc đảo chính do các lực lượng phát xít cực hữu với sự hỗ trợ của các lực lượng đế quốc, đế quốc Mỹ, phát động,” Bộ trưởng Quốc phòng Vladimir Padrino López nói. “Chúng tôi sẽ ngăn chặn cuộc đảo chính này.”
Maduro dự định sẽ nhậm chức vào tháng 1 năm 2025, nhiệm kỳ sáu năm thứ ba của mình. Trong khi đó, theo đánh giá của các nhà quan sát, cơ hội thay đổi chính sách ở Caracas chưa bao giờ tốt như hiện nay. Khác với các cuộc bầu cử sáu năm trước, phe đối lập lần này đã đoàn kết. Hơn nữa, trong bối cảnh tình hình kinh tế thảm khốc, ngay cả những người ủng hộ trung thành với chính phủ xã hội chủ nghĩa cũng thất vọng.
Theo đánh giá của các chuyên gia, bất chấp kết quả bầu cử chính thức, vẫn có cơ hội thay đổi ở Venezuela. “Một sự thay đổi chính trị có thể diễn ra sau cuộc bầu cử gây tranh cãi này, ngay cả khi một số người ở vị trí quyền lực từ chối từ chức,” Tamara Taraciuk Broner từ viện nghiên cứu Đối thoại liên Mỹ viết trong tạp chí “Americas Quarterly”. “Câu hỏi then chốt cho tương lai là làm thế nào để tạo ra động lực cho những người có thể giúp đất nước thoát khỏi bộ máy đàn áp hiện tại và bắt đầu con đường khó khăn đến dân chủ.”
Maduro đã từng vượt qua làn sóng biểu tình Cuộc tái cử của Maduro năm 2018 đã không được nhiều quốc gia công nhận. Chủ tịch Quốc hội khi đó Juan Guaidó đã tuyên bố mình là tổng thống lâm thời vào năm 2019, nhưng không thể chiếm được quyền lực trong nước – lý do chính là vì quân đội đứng sau Maduro. Do đó, Maduro đã có thể vượt qua làn sóng biểu tình khi đó.
“Nhiều thành viên của lực lượng an ninh, tư pháp và các cơ quan bầu cử có thể có một tương lai tốt đẹp hơn trong một Venezuela dân chủ, nếu họ quyết định trong những tuần tới không bám vào quyền lực mù quáng, không đàn áp công chúng và phe đối lập chính trị, và tôn trọng ý chí của người dân được thể hiện qua bầu cử,” Taraciuk Broner viết. “Họ cần nghe rõ ràng và mạnh mẽ từ một phe đối lập đoàn kết và các nhà lãnh đạo quốc tế quan trọng rằng đây là lựa chọn tốt nhất cho tương lai của họ.”
Venezuela đã chìm trong khủng hoảng chính trị và kinh tế nghiêm trọng nhiều năm qua. Ở quốc gia giàu dầu mỏ từng là quốc gia giàu có này, hơn 80% dân số sống dưới mức nghèo khổ. Thường xuyên xảy ra tình trạng mất điện. Xăng, gas và thuốc men thiếu thốn. Hơn bảy triệu người – một phần tư dân số – đã rời Venezuela trong mười năm qua vì nghèo đói và bạo lực.
Phương Tôn
