Jimmy Carter không chỉ là một nhà lãnh đạo quyết đoán trong thời kỳ khủng hoảng mà còn là người luôn đặt quyền lợi của con người lên trên hết.
Đúng vào ngày hôm nay cách đây 45 năm 30.12.1979, Tổng thống Jimmy Carter đã quyết định mở cửa cho những người tị nạn Đông Dương trốn thoát khỏi chế độ cộng sản bằng thuyền, cho phép họ được tái định cư tại Hoa Kỳ nếu họ mong muốn. Quyết định này được đưa ra sau sự gia tăng đột ngột của số lượng người tị nạn đang tìm cách thoát khỏi tình trạng khủng hoảng ở Đông Nam Á, đặc biệt là từ Việt Nam, và đối mặt với sự từ chối của các tàu thương mại quốc tế.
Theo một viên chức cấp cao của Bộ Ngoại giao, lệnh của Tổng thống Carter sẽ giúp giải quyết tình trạng mà các tàu Mỹ và các tàu đăng bộ dưới cờ Hoa Kỳ đã từ chối đón người tị nạn, vì lo ngại rằng họ sẽ gặp khó khăn tại các hải cảng tiếp theo. Viên chức này cho biết, “Họ sẽ được xem xét từng trường hợp riêng để xác định họ muốn đến đâu,” và “Dịch vụ Di trú và Nhập tịch sẽ đẩy nhanh việc di chuyển của họ đến các điểm đến, bao gồm Hoa Kỳ nếu họ chọn.”
Quyết định mới này nhằm giải quyết vấn đề người tị nạn Đông Dương, chủ yếu là từ Việt Nam, đã khiến các quốc gia như Thái Lan, Malaysia và Úc phải đối mặt với một làn sóng tị nạn lớn. Vào tháng 5 và tháng 6 năm 1979, số lượng người tị nạn đến các cảng châu Á và Úc tăng nhanh đột ngột, từ 2.000 người mỗi tháng lên 5.800, trong khi một số tổ chức tị nạn ước tính rằng ít nhất một nửa số người tị nạn này đã chết trên biển.
Bằng cách cho phép các thuyền trưởng tàu Mỹ bảo đảm với các cảng rằng các trường hợp của người tị nạn sẽ được giải quyết nhanh chóng, Tổng thống Carter hi vọng sẽ giảm bớt gánh nặng cho các quốc gia tiếp nhận người tị nạn. Quyết định này được kỳ vọng sẽ khuyến khích các quốc gia khác hành động theo, giúp phân bổ gánh nặng này một cách công bằng hơn.
Chính sách của Hoa Kỳ đối với người tị nạn Đông Dương đã là chủ đề tranh luận trong chính quyền Carter trong suốt năm 1979. Trong khi một số viên chức kêu gọi một hành động quyết liệt và khẩn cấp để hỗ trợ người tị nạn, thì một số cơ quan khác, bao gồm Bộ Tư pháp, lại đề xuất một cách tiếp cận thận trọng hơn. Tuy nhiên, cuối cùng, sự quyết đoán của Tổng thống Carter đã giúp giải quyết một phần vấn đề lớn mà thế giới đang phải đối mặt trong bối cảnh hậu chiến Đông Dương.
Theo Đạo luật Nhập cư năm 1952, chính quyền Hoa Kỳ có quyền cho phép những người tị nạn được nhập cảnh theo quyền ân xá của Tổng Chưởng Lý. Kể từ khi Sài Gòn thất thủ vào tháng 4 năm 1975, hơn 172.000 người tị nạn Đông Dương đã được phép nhập cư vào Hoa Kỳ theo hình thức này.
Quyết định mới của Tổng thống Carter là một bước đi quan trọng trong việc thể hiện cam kết của Hoa Kỳ đối với việc bảo vệ quyền lợi của những người tị nạn, đồng thời giúp giảm bớt tình trạng khủng hoảng nhân đạo mà các quốc gia Đông Nam Á đang phải gánh chịu.
Di sản và ảnh hưởng lâu dài của Tổng thống Carter
Ngày nay, khi Tổng thống Jimmy Carter đã qua đời, di sản của ông tiếp tục được nhắc đến và tôn vinh, đặc biệt là trong các chính sách đối ngoại nhân đạo mà ông đã thực hiện. Quyết định của ông trong việc tái định cư người tị nạn Đông Dương, cùng với các sáng kiến khác trong thời gian tại nhiệm, đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử Hoa Kỳ. Carter không chỉ là một nhà lãnh đạo quyết đoán trong thời kỳ khủng hoảng mà còn là người luôn đặt quyền lợi của con người lên trên hết.
Quyết định của ông trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng người tị nạn đã phản ánh cam kết lâu dài của Hoa Kỳ đối với việc bảo vệ các quyền cơ bản của con người, đặc biệt là quyền được tị nạn trong các tình huống khẩn cấp. Nỗ lực này đã giúp không chỉ hàng chục nghìn người Đông Dương thoát khỏi nguy hiểm, mà còn thiết lập nền tảng cho các chính sách nhập cư và tị nạn sau này của Hoa Kỳ.
Trong suốt cuộc đời của mình, sau khi rời Nhà Trắng, Carter tiếp tục cống hiến cho các vấn đề nhân đạo và hòa bình quốc tế, đặc biệt là qua công việc của mình tại Trung tâm Carter và những nỗ lực giải quyết các xung đột và khủng hoảng ở nhiều nơi trên thế giới. Di sản của ông vẫn sống mãi như một lời nhắc nhở về trách nhiệm của các nhà lãnh đạo trong việc bảo vệ phẩm giá con người và thúc đẩy hòa bình toàn cầu.
PHUONG TON
