Phản biện bài viết “Vài quan điểm khác biệt về sự hâm nóng toàn cầu – Ts Mai Thanh Truyết” đăng trên Chính Luận Hải Ngoại
Để phản biện bài viết về khoa học của TS Mai Thanh Truyết (MTT) người viết chỉ tập trung
vào việc phân tích các khía cạnh khoa học, thống kê, và các lỗi lập luận của tác giả.
1. Sử dụng phương pháp khoa học và bằng chứng thực nghiệm
Bài viết trích dẫn những tuyên bố của TS Willie Soon về vai trò của mặt trời trong sự nóng
lên toàn cầu mà bỏ qua sự đồng thuận khoa học từ các tổ chức khí tượng học lớn trên thế
giới. Một trong những nguyên tắc căn bản của khoa học là sự lặp lại và kiểm chứng. Các
nghiên cứu độc lập từ nhiều nhóm nghiên cứu trên toàn cầu, sử dụng nhiều mô hình và
phương pháp khác nhau, đều chỉ ra rằng chính khí nhà kính (đặc biệt là CO2 và methane)
là nguyên nhân chính dẫn đến sự tăng nhiệt độ hiện nay. TS Soon chỉ dựa vào một vài
nghiên cứu riêng biệt và không dựa trên một mẫu dữ liệu đủ lớn để có thể phủ nhận sự
đồng thuận khoa học hiện tại. Trong khi đó, các nghiên cứu trên quy mô lớn và được bình
duyệt nghiêm ngặt của IPCC và nhiều tổ chức khoa học quốc tế khác đều chỉ ra rằng
lượng CO2 đã vượt mức bình thường trong 800.000 năm qua và đây là nguyên nhân
chính gây ra sự nóng lên của khí quyển.
2. Sai lầm trong cách diễn giải về “chu kỳ tự nhiên”
Bài viết nhấn mạnh rằng trái đất đã trải qua nhiều chu kỳ nóng lên và lạnh đi tự nhiên
trong quá khứ, và những thay đổi hiện tại chỉ là một phần của chu kỳ đó. Điều này là đúng
khi nói về lịch sử dài của khí hậu trên trái đất, nhưng sai lầm ở đây là bỏ qua tốc độ của
sự thay đổi. Chu kỳ tự nhiên mà chúng ta biết (ví dụ, các chu kỳ Milankovitch) thường diễn
ra trong hàng ngàn đến hàng trăm ngàn năm, trong khi sự gia tăng nhiệt độ hiện nay đã
diễn ra trong vài thập kỷ, một tốc độ hết sức nhanh so với các chu kỳ tự nhiên trước đó.
Hơn nữa, các chu kỳ tự nhiên thường xảy ra do các yếu tố thiên văn (như quỹ đạo trái
đất), nhưng chúng không thể giải thích được sự gia tăng đáng kể của CO2 trong khí
quyển trong vòng 150 năm qua – điều chỉ có thể được giải thích bởi tác động của con
người, cụ thể là từ cuộc cách mạng công nghiệp.
3. Lỗi ngụy biện CO2 là “tự nhiên nên không có hại”
Bài viết của MTT lập luận rằng CO2 là một phần của chu trình tự nhiên, do đó sự gia tăng
của nó không gây hại. Đây là một lỗi logic dựa trên ngụy biện tự nhiên, cho rằng vì CO2 là
một phần tự nhiên của môi trường nên nó không thể gây ra vấn đề. Tuy nhiên, không phải
mọi thứ tự nhiên đều vô hại – vấn đề không nằm ở việc CO2 có tồn tại hay không, mà ở
mức độ của nó trong khí quyển. Trước cuộc cách mạng công nghiệp, nồng độ CO2 ổn
định ở mức khoảng 280 ppm, nhưng hiện nay đã tăng lên trên 420 ppm. Đây là mức tăng
đáng kể và đủ để phá vỡ sự cân bằng của hệ sinh thái khí quyển, dẫn đến sự gia tăng
nhiệt độ toàn cầu. Mọi yếu tố trong tự nhiên đều có ngưỡng an toàn, và khi vượt qua
ngưỡng đó, chúng có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
4. Lỗi phân tích dữ liệu nhiệt độ: Hiệu ứng đô thị và các số liệu giả định
Bài viết đề cập đến “sự thiên lệch của các trạm khí hậu do đô thị hóa” như là lý do chính
khiến dữ liệu nhiệt độ toàn cầu có vẻ tăng cao. Điều này bỏ qua một thực tế rằng cộng
đồng khoa học đã nhận thức rõ về hiệu ứng đô thị trong các phép đo nhiệt độ và đã có
các biện pháp điều chỉnh dữ liệu để tránh sự thiên lệch này. Các cơ quan như NASA và
NOAA đều đã thực hiện các biện pháp điều chỉnh dữ liệu từ các trạm đô thị và phi đô thị,
đảm bảo rằng dữ liệu đại diện cho sự thay đổi nhiệt độ trên quy mô toàn cầu. Hơn nữa,
sự gia tăng nhiệt độ không chỉ xảy ra ở các khu vực đô thị mà còn ở các đại dương, vùng
cực, và các khu vực xa đô thị, cho thấy rằng sự nóng lên không thể đơn giản chỉ được giải
thích bằng “hiệu ứng đô thị”;.
5. Tuyên bố “Mặt trời là yếu tố chính” thiếu căn bản khoa học
Ý kiến của TS Willie Soon về việc mặt trời là nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu bỏ
qua nhiều nghiên cứu hiện đại về hoạt động của mặt trời. Theo các nghiên cứu này, hoạt
động của mặt trời có thể có tác động đến khí hậu, nhưng những biến động trong bức xạ
mặt trời không đủ để giải thích sự tăng nhiệt độ nhanh chóng của trái đất hiện nay. Ví dụ,
trong vài thập kỷ qua, bức xạ mặt trời thậm chí còn giảm nhẹ, trong khi nhiệt độ toàn cầu
vẫn tiếp tục tăng. Điều này chứng minh rằng tác động của CO2 và các khí nhà kính do
con người thải ra là nguyên nhân chính cho sự nóng lên, chứ không phải là mặt trời.
6. Vấn đề của methane trên các hành tinh khác không liên quan đến trái đất
Bài viết lập luận rằng methane có trên sao Thổ nhưng không gây nóng lên, điều này là
một so sánh không hợp lý vì điều kiện khí quyển của các hành tinh như sao Thổ hoàn
toàn khác biệt so với trái đất. Trên sao Thổ, methane tồn tại trong các điều kiện vật lý và
hóa học rất khác với trái đất, và sao Thổ không có hệ sinh thái như trái đất để có thể bị
ảnh hưởng bởi sự thay đổi khí hậu. Bất kỳ so sánh nào giữa hai hành tinh với điều kiện
hoàn toàn khác nhau đều là không khoa học và gây nhầm lẫn.
7. Lợi ích của năng lượng tái tạo đã được chứng minh
Bài viết phủ nhận khả năng phát triển năng lượng tái tạo bằng cách cho rằng chi phí và
thời gian triển khai quá lớn. Tuy nhiên, điều này không đúng với thực tế hiện tại. Năng
lượng mặt trời và gió không chỉ trở thành nguồn điện rẻ hơn nhiên liệu hóa thạch mà còn
được triển khai trên quy mô lớn ở nhiều quốc gia. Công nghệ năng lượng tái tạo đã phát
triển vượt bậc, giảm chi phí nhanh chóng và tạo ra hàng triệu việc làm trên toàn cầu. Các
quốc gia như Đức, Đan Mạch, và nhiều nước khác đã đạt được tỷ lệ cao năng lượng tái
tạo trong hệ thống điện quốc gia.
8. Ngụy biện về hành động của chính phủ và các tổ chức quốc tế
Cuối cùng, bài viết nêu lên rằng “nhóm toàn cầu hóa” sử dụng biến đổi khí hậu như một
công cụ kiểm soát, nhưng đây là một ngụy biện không dựa trên bằng chứng. Các nỗ lực
của LHQ và các chính phủ nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu không chỉ dựa trên mục tiêu
bảo vệ hành tinh mà còn để đảm bảo sức khỏe con người, sự ổn định kinh tế và an ninh
quốc gia.
9. Mâu thuẫn của chính tác giả TS Mai Thanh Truyết
Có một mâu thuẫn rõ ràng trong lập luận của tác giả về biến đổi khí hậu. Ở các phần
trước, ông khẳng định rằng biến đổi khí hậu không phụ thuộc nhiều vào CO2 và coi vai trò
của các yếu tố như mặt trời hoặc các chu kỳ tự nhiên là nguyên nhân chính, làm giảm tầm
quan trọng của khí thải nhà kính và vai trò của con người. Tuy nhiên, trong phần “Bắt tay
hành động” tác giả lại liệt kê các biện pháp cụ thể để giảm thiểu lượng khí thải CO2 –
điều mà chỉ có ý nghĩa một khi CO2 thực sự là một yếu tố quan trọng trong việc gây ra sự
nóng lên toàn cầu.
Mâu thuẫn của tác giả MTT có thể được phân tích theo các điểm sau:
1. Chối bỏ tầm quan trọng của CO2 nhưng lại khuyến khích giảm thiểu khí CO2: Ở
phần đầu bài viết, tác giả nghiêng về quan điểm rằng mặt trời và các yếu tố tự nhiên đóng
vai trò chính trong biến đổi khí hậu. Tác giả cũng phủ nhận ảnh hưởng của CO2 và các
khí nhà kính do con người tạo ra. Nhưng ở phần "Bắt tay hành động," tác giả lại liệt kê rất
nhiều biện pháp liên quan trực tiếp đến việc giảm khí thải CO2 như tiết kiệm năng lượng,
tái chế, sử dụng phương tiện giao thông công cộng và thay đổi cách tiêu thụ sản phẩm.
Nếu CO2 không phải là nguyên nhân chính của biến đổi khí hậu, thì việc giảm CO2 không
phải là giải pháp hiệu quả. – tác giả vừa muốn người đọc tin rằng CO2 không phải là
nguyên nhân chính, nhưng lại đề xuất các giải pháp liên quan trực tiếp đến việc giảm thiểu
khí thải này. Như vậy chính tác giả ngầm thừa nhận rằng con người có trách nhiệm trong
việc phát thải CO2 và gây ra ảnh hưởng đến môi trường.
2. Tuyên bố về tác động thực phẩm nhưng phủ nhận khoa học khí hậu: Tác giả đưa
ra các con số thống kê về tác động của sản xuất thực phẩm lên khí thải nhà kính (37%
tổng lượng khí thải), điều này cho thấy sự đồng ý với các số liệu khoa học về tác động
của con người lên môi trường. Điều này cũng mâu thuẫn với việc phủ nhận ảnh hưởng
của các loại khí nhà kính (như CO2 và methane) trong các phần trước.
Kết luận:
Các lập luận của TS Mai Thanh Truyết thiếu bằng chứng thuyết phục vì hầu như chỉ dựa
vào những phổ biến về sự thay đổi khí hậu dường như cố tình của TS Willie Soon được
phổ biến trên tờ The Epoche Time.
Tác giả MTT có một mâu thuẫn rõ ràng giữa quan điểm phủ nhận tầm quan trọng của
CO2 trong biến đổi khí hậu và các giải pháp mà ông đề nghị, vốn nhằm mục đích giảm khí
thải CO2. Điều này không chỉ làm suy yếu lập luận của ông mà còn gây nhầm lẫn cho
người đọc, vì phần “hành động” lại ngầm thừa nhận vai trò quan trọng của việc giảm CO2
– điều mà tác giả MTT phủ nhận trước đó.
Để phản biện, tôi chỉ dựa vào sự hiểu biết vững chắc về khoa học khí hậu, phân tích các
sai sót trong luận điểm và làm rõ sự đồng thuận khoa học hiện tại. Tất cả các luận điểm
khoa học được tôi đưa ra không có gì là mới mà chúng đã được phổ biết rộng rãi trên các
tài liệu khoa học và cũng đã được công đồng khoa học thế giới chấp nhận.
Phương Tôn
