23 Tháng Một, 2025

TIN TỔNG HỢP

Dư chấn từ trận động đất ở Tây Tạng cũng được cảm nhận ở các nước láng giềng như Nepal,
Bhutan và Ấn Độ.

Nahid Taghavi được trả tự do sau 4 năm tù đày
Vụ việc của bà Nahid Taghavi, một nhà hoạt động nhân quyền người Đức gốc Iran,
đã bị chính quyền Iran bắt giữ và kết án tù oan. Sau 4 năm chịu đựng những tháng
ngày khó khăn trong nhà tù, cuối cùng bà cũng đã được thả tự do và trở về Đức.
Nahid Taghavi là một nữ kiến trúc sư, đồng thời là một nhà hoạt động không mệt mỏi
vì quyền con người, đặc biệt là quyền của phụ nữ tại Iran. Bà đã dành nhiều năm để
đấu tranh cho công lý và dân chủ.
Câu chuyện của bà Taghavi trở thành biểu tượng cho cuộc đấu tranh không ngừng
nghỉ vì nhân quyền tại Iran và trên toàn thế giới. Vụ việc đã thu hút sự quan tâm của
các tổ chức nhân quyền quốc tế, các chính phủ và công chúng trên toàn cầu, gây áp
lực lên chính quyền Iran.
Sự tự do của bà Taghavi là một chiến thắng của tinh thần dân chủ và nhân quyền,
cho thấy tầm quan trọng của việc đoàn kết và lên tiếng vì những người bị đàn áp.
Sau khi được thả tự do, bà Taghavi đã trở về Đức và nhận được sự chào đón nồng
nhiệt từ gia đình, bạn bè và những người ủng hộ. Bà đã chia sẻ câu chuyện của
mình với truyền thông, kêu gọi cộng đồng quốc tế tiếp tục quan tâm đến tình hình
nhân quyền tại Iran.
Vụ việc của Nahid Taghavi đã có thể củng cố phong trào nhân quyền tại Iran,
thêm sức mạnh cho những người đấu tranh vì nhân quyền tại Iran. Cộng đồng quốc
tế đã tăng cường áp lực lên chính quyền Iran, yêu cầu họ tôn trọng nhân quyền và
thả tự do cho các tù nhân lương tâm đồng thời câu chuyện của bà Taghavi mang
đến hy vọng cho những người đang đấu tranh cho tự do và dân chủ trên toàn thế
giới.

Uống sữa bò có thể giảm nguy cơ ung thư ruột 
Các nhà nghiên cứu tại Anh khám phá thấy rằng việc uống sữa bò và một số sản
phẩm từ sữa có thể giảm nguy cơ mắc ung thư ruột kết Cecum). Theo đó, một ly sữa
(200 gram) mỗi ngày có thể giảm nguy cơ mắc bệnh trung bình khoảng 14%, trong
khi 50 gram sữa chua giảm nguy cơ khoảng 8%. Điều này được cho là nhờ vào hàm
lượng canxi có trong các sản phẩm này, theo báo cáo của các nhà khoa học từ Đại
học Oxford đăng trên tạp chí chuyên ngành Nature Communications.
Từ năm 1996 đến 2001, khoảng 1,3 triệu phụ nữ tại Anh và Scotland đã tham gia
vào nghiên cứu mang tên Million Women Study, sau khi họ tham gia chương trình
sàng lọc phòng ngừa ung thư vú. Những người tham gia nghiên cứu đã điền vào
bảng câu hỏi chi tiết, miêu tả cách ăn uống của họ trong khoảng thời gian bảy ngày.
Do dữ liệu không đầy đủ và một số lý do khác, nhiều người tham gia đã bị loại khỏi
quá trình phân tích dữ liệu. Cuối cùng, dữ liệu từ 542.778 phụ nữ được sử dụng, và
họ tiếp tục được theo dõi sau ba đến năm năm. Trong thời gian trung bình khoảng
17 năm, có 12.251 phụ nữ (2,26%) mắc ung thư ruột kết.

Các nhà nghiên cứu đã xem xét mối liên quan giữa cách ăn uống và nguy cơ ung
thư, phân tích 97 yếu tố dinh dưỡng khác nhau. Họ xác định được 17 yếu tố có tác
động đáng kể về mặt thống kê đến nguy cơ ung thư ruột kết. Canxi mang lại hiệu
quả tích cực nhất, với khả năng giảm nguy cơ trung bình khoảng 17% cho mỗi 300
milligram canxi tiêu thụ hàng ngày.
Canxi dường như đóng vai trò quan trọng trong tác dụng bảo vệ của sữa và các sản
phẩm từ sữa. Khi hiệu ứng của canxi bị loại bỏ trong phân tích thống kê, tác dụng
tích cực của sữa và các sản phẩm từ sữa giảm đi rõ rệt. Điều này cũng đúng với các
dưỡng chất khác có trong sữa như vitamin B2, magiê, kali và phốt pho.
Các nhà khoa học giải thích rằng tác dụng bảo vệ có thể liên quan đến khả năng của
canxi trong việc liên kết với axit mật và axit béo tự do trong lòng ruột già, làm giảm
tác động tiềm tàng gây ung thư của chúng. Ngoài ra, các kết quả nghiên cứu trước
đây cũng cho thấy canxi có thể bảo vệ lớp niêm mạc ruột.

Tưởng Niệm Nạn Nhân Sóng Thần
Vào ngày 11 tháng 1 năm 2025, thế giới cùng hướng về những nạn nhân của thảm
họa sóng thần kinh hoàng năm 2004. Được kích dấy lên do một trận động đất mạnh
dưới đáy biển, sóng thần khổng lồ đã càn quét các quốc gia ven biển, cướp đi sinh
mạng của hơn 220.000 người tại Indonesia, Sri Lanka, Ấn Độ, Thái Lan và nhiều
quốc gia khác.
Sáng ngày 26 tháng 12 năm 2004, khi cả thế giới đang ngập tràn không khí lễ hội
cuối năm, một cơn địa chấn bất ngờ từ lòng biển đã thay đổi tất cả. Chỉ trong vài
phút, những con sóng cao đến 30 mét đã nhấn chìm các làng mạc, thị trấn và làng
mạc ven biển. Những hình ảnh đổ nát, tang thương khiến cả nhân loại sửng sốt và
đau xót.
Hàng trăm ngàn ngôi nhà bị phá hủy, cơ sở hạ tầng sụp đổ, và hàng triệu gia đình bị
chia cắt mãi mãi. Đây là một trong những thảm họa thiên nhiên chết chóc nhất từng
được ghi nhận, để lại vết thương đau đờn không chỉ với những người sống sót, mà
còn trong ký ức tập thể của nhân loại.
Hôm nay 11.1.2025, tại các quốc gia từng bị ảnh hưởng, hàng loạt hoạt động tưởng
niệm được tổ chức nhằm tưởng nhớ những người đã khuất. Từ Indonesia đến Thái
Lan, Sri Lanka đến Ấn Độ, những buổi lễ cầu nguyện, thả hoa đăng trên biển, và
những phút mặc niệm lặng lẽ gợi nhắc về nỗi đau không thể nào quên.
Những người sống sót chia sẻ rằng, dù thời gian đã trôi qua, vết thương trong lòng
họ vẫn chưa lành. Nỗi mất mát không chỉ là mất đi người thân, mà còn là sự mất mát
về cuộc sống trước đây – một cuộc sống yên bình, trước khi thảm họa ập đến.
Thảm họa sóng thần năm 2004 đã là hồi chuông cảnh tỉnh về sự cấp thiết của việc
đầu tư vào các hệ thống cảnh báo sớm và xây dựng khả năng chống chịu trước
thiên tai. Từ sau thảm họa, các quốc gia ven Ấn Độ Dương đã thiết lập mạng lưới
cảnh báo sóng thần, phát triển các chương trình giáo dục cộng đồng, và đầu tư vào
hệ thống cơ sở hạ tầng để giảm thiểu rủi ro.

Ngày hôm nay, khi tưởng nhớ những linh hồn đã khuất, chúng ta cũng nhắc nhở bản
thân về trách nhiệm chung tay bảo vệ môi trường, nâng cao ý thức cộng đồng, và
xây dựng một thế giới an toàn hơn. Những bài học từ quá khứ là động lực để nhân
loại chuẩn bị tốt hơn cho tương lai, đối mặt với những thách thức từ thiên nhiên.

Chuyến tàu đến sao Hỏa có người lái đầu tiên
Vào ngày 10 tháng 1 năm 2025, sứ mệnh có người lái đầu tiên đến sao Hỏa đã
được phóng thành công từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy ở Florida, Hoa Kỳ. Sứ mệnh
này, do NASA phối hợp với Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) và các partner quốc tế
khác thực hiện, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc khám phá không gian.
Phi hành đoàn gồm bốn phi hành gia: chỉ huy trưởng Sarah Thompson (NASA), phi
công Alexei Ivanov (Roscosmos), chuyên gia sứ mệnh Dr. Elena Martinez (ESA) và
kỹ sư hệ thống Koji Tanaka (JAXA). Họ dự kiến sẽ trải qua hành trình kéo dài
khoảng 7 tháng để đến sao Hỏa, thực hiện các thí nghiệm khoa học và thu thập dữ
liệu trong vòng 30 ngày trên bề mặt hành tinh đỏ, sau đó quay trở lại Trái Đất.
Tàu vũ trụ sử dụng trong sứ mệnh này là một phiên bản mới của tàu Orion, được
trang bị các công nghệ tối tân để giữ sự sống và bảo vệ phi hành đoàn khỏi bức xạ
không gian. Ngoài ra, tàu còn mang theo một module hạ cánh được thiết kế đặc biệt
để đáp xuống bề mặt sao Hỏa và cất cánh trở lại quỹ đạo.
Sứ mệnh này không chỉ mở ra kỷ nguyên mới trong việc khám phá sao Hỏa mà còn
cung cấp những hiểu biết quan trọng về khả năng sinh sống trên các hành tinh khác,
chuẩn bị cho các sứ mệnh tương lai và khả năng sinh sống lâu dài của con người
ngoài không gian.

Cháy rừng tại Los Angeles
Các vụ cháy rừng tại Los Angeles, bang California, Mỹ, đã gây ra thiệt hại nghiêm
trọng về người và tài sản. Tính đến ngày 10/1/2025, ít nhất 20 người đã thiệt mạng,
và hơn 12.000 nhà cửa, công trình xây dựng bị phá hủy.
Theo ước tính của AccuWeather, thiệt hại kinh tế do các vụ cháy này dao động từ
135 tỷ đến 150 tỷ USD, khiến đây trở thành một trong những thảm họa cháy rừng tốn
kém nhất trong lịch sử Hoa Kỳ.
Các đám cháy bắt đầu từ ngày 7/1, với tổng cộng 5 vụ bùng phát xung quanh thành
phố Los Angeles. Đặc biệt, đám cháy Palisades giữa Santa Monica và Malibu ở phía
tây Los Angeles, cùng đám cháy Eaton ở phía đông gần Pasadena, đã trở thành
những vụ cháy rừng tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử Los Angeles, thiêu rụi hơn
13.750 ha và biến toàn bộ khu phố thành tro tàn.
Lực lượng cứu hỏa kiểm soát các đám cháy gặp nhiều khó khăn do gió mạnh và thời
tiết khô làm tăng nguy cơ lan rộng của lửa. Các đội cứu hỏa đã làm việc không

ngừng nghỉ, với sự hỗ trợ của máy bay thả chất chống cháy và nước, nhưng điều
kiện thời tiết khắc nghiệt tiếp tục cản trở công tác dập lửa.
Ngoài thiệt hại về người và tài sản, các vụ cháy rừng còn gây ra những hậu quả
nghiêm trọng về môi trường và xã hội, bao gồm ô nhiễm không khí, mất mát đa dạng
sinh học và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.

Động đất mạnh ở Tây Tạng
Vào lúc 9h05 ngày 7/1/2025, một trận động đất mạnh 6,8 độ richter đã xảy ra tại
huyện Dingri, thành phố Xigazê, Tây Tạng,
Tâm chấn nằm ở độ sâu 10 km, tọa độ 28,5 độ vĩ Bắc và 87,45 độ kinh Đông.
Thảm họa này đã khiến ít nhất 126 người thiệt mạng và 188 người bị thương.
Ngoài ra, 3.609 ngôi nhà bị sập, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của
người dân địa phương.
Sau trận động đất, khu vực này đã ghi nhận tổng cộng 150 dư chấn, bao gồm 131
dư chấn có độ lớn từ 3,0 đến 3,9 và 16 dư chấn có độ lớn từ 4,0 đến 4,9.
Chính quyền đã ban hành tình trạng khẩn cấp, đưa hơn 1.500 lính cứu hỏa và nhân
viên cứu nạn đến các khu vực bị ảnh hưởng để tìm kiếm và cứu trợ nạn nhân.
Công ty Điện lực Tây Tạng cũng đã huy động lực lượng sửa chữa hệ thống lưới
điện, hiện mạng lưới điện của huyện Dingri đã được khôi phục.
Khu vực xảy ra động đất nằm trên cao nguyên Tây Tạng, có độ cao hơn 4.000 mét
so với mực nước biển. Thời tiết lạnh giá và tình trạng thiếu oxy ở cao nguyên đã gây
khó khăn cho công tác cứu cấp.
Dư chấn từ trận động đất cũng được cảm nhận ở các nước láng giềng như Nepal,
Bhutan và Ấn Độ. Tại Nepal, 13 người bị thương nhẹ và một số ngôi nhà bị hư hại.
Đây được coi là trận động đất mạnh nhất trong 5 năm qua ở khu vực có bán kính
200 km quanh tâm chấn.

Phuong Ton